Waarom vaker nee zeggen een goed idee is (+5 tips)

Het lijkt zo simpel om een woordje van slechts 3 letters over je lippen te laten rollen. En toch hebben veel mensen er moeite mee: nee zeggen. Omdat je denkt dat je ja ‘moet’ zeggen, iemand niet wil teleurstellen of simpelweg je eigen grenzen niet kent. En dat terwijl vaker nee zeggen eigenlijk alleen maar goed is!

Waarom vaker nee zeggen een goed idee is (+tips om vaker nee te zeggen)

“Ja, natuurlijk kom ik vanavond bij je langs!“, terwijl je eigenlijk in gedachten had om eindelijk aan het zesde seizoen van House of Cards te beginnen. “Die last-minute klus krijg ik wel geklaard voor het eind van de week“, terwijl je even ervoor nog zuchtend naar je agenda keek om te zien of je überhaupt tijd had om te lunchen. Ja zeggen waar je eigenlijk nee bedoelde, blijkt een stuk gemakkelijker in veel situaties.

En je bent niet de enige. Uit een onderzoek van tijdschrift VIVA in 2015 bleek zelfs dat maar liefst 60% van de ondervraagde Nederlandse vrouwen zichzelf wegcijfert voor anderen en 61% altijd lief en aardig gevonden wil worden. Een derde van de vrouwen (33%) gaf zelfs aan direct ja te zeggen om maar van de vraag af te zijn.

Ja maar…

Ook ik ging jarenlang gebukt onder het ja-syndroom, niet in de minste plaats wegens een immer sluimerende fear of missing out (FOMO). Toch is keuzes maken voor iedereen noodzakelijk. Je hebt maar 24 uur in een dag, waarvan je er meestal al 6 tot 8 uur slapend doorbrengt.

Het is makkelijk om overal ja op te zeggen uit (on)gemak, enthousiasme of gevoel van noodzaak. De kans is dat je uiteindelijk zoveel hooi op je vork neemt dat je jezelf tegenkomt. Iets dat ik zelf vorig jaar pijnlijk ontdekte tijdens mijn burn-out.

Vaker nee zeggen mag

Inmiddels zijn we anderhalf jaar verder en merk ik dat ik veel heb geleerd afgelopen jaar. Over mezelf, waar mijn valkuilen liggen en hoe ik zorg voor een betere balans, zodat ik zelf beter in balans ben. En nee zeggen hoort daar zeker bij.

Dat gaat me tegenwoordig ook steeds makkelijker af, omdat ik vaker mezelf voorop stel. Want waarom zou je alleen tegen een ander ja zeggen? Ja zeggen tegen een uitnodiging de deur uit te gaan, terwijl je juist zo’n zin hebt in een avondje Netflix betekent tegelijkertijd dus een nee tegen jezelf. Terwijl je zelf misschien wel de belangrijkste persoon bent om af en toe gewoon eens ja tegen te zeggen!

Praktische tips om vaker nee te zeggen

Maar hoe zeg je dan vaker nee? Vraag jezelf af: wil ik hier echt ja op zeggen? Wanneer je twijfelt, is het ook prima om even na te denken of aan te geven dat je later een antwoord zal geven. Dat geeft je wat meer tijd om te bedenken of je iets wel of niet wil.

Vind je het echt heel lastig om nee te zeggen, kun je desnoods aangeven dat een ander moment beter uitkomt. Zo geef je alsnog aan dat je kunt helpen, zonder direct alles uit je handen te laten vallen.

Misschien heb je net zoals ik wel de neiging uitgebreid uit te leggen waarom je nee zegt. Alsof je jezelf moet verantwoorden en bewijzen dat je echt geen tijd hebt. Dat is echter helemaal niet nodig. Een simpel ‘Nee, dat lukt helaas niet‘ of ‘Nee, ik kan helaas niet’ is een prima antwoord op de vraag. Én het laat zien dat je duidelijke grenzen hebt. Gebruik geen excuses, dat biedt alleen maar ruimte voor discussie waardoor je jezelf misschien alsnog laat overhalen.

‘Nee’ zeggen vanuit je diepste overtuiging is beter dan ‘Ja’ zeggen om te behagen, of erger nog, om moeilijkheden te vermijden.’ ~Mahatma Gandhi~

Bang dat je een ander kwetst of in de steek laat? Onthou: je zegt niet per se nee tegen een persoon, wel tegen een uitnodiging of opdracht. Dat maakt je ‘nee’ dus al een stuk minder persoonlijk.

Wil je wel meer uitleg geven en niet alleen simpelweg nee zeggen? Dan kun je het altijd inkleden met een ‘Fijn dat je aan mij denkt, maar ik heb helaas al andere plannen’. Of geef een alternatief door iets anders aan te bieden: ‘Nee, ik kan je helaas niet helpen, maar ik kan je verzoek wel delen in mijn netwerk’ zorgt ervoor dat iemand anders wellicht wel kan helpen.

Dus, nog even in het kort: 5 tips om makkelijker nee te zeggen

1. Krijg je direct de neiging om nee te zeggen op een vraag? Doe het dan ook.
2. Wil je niet direct nee zeggen, vraag dan of je later terug kunt komen op de vraag. Daardoor geef je jezelf wat tijd om erover na te denken. (Let wel: doe dit alleen als je nog niet zeker weet of je nee wil zeggen, anders maak je het alleen maar ongemakkelijk voor jezelf en een ander).
3. Wees duidelijk en zeg nee, zonder uitgebreid toe te lichten waarom je niet kunt. Eén – of zelfs geen – reden is genoeg. En dat kan prima ‘ik heb al andere plannen’ zijn.
4. Gebruik geen woorden als ‘misschien’ of ‘denk ik’ als je nee wilt zeggen, dat laat alleen maar ruimte tot discussie of onderhandeling.
5. Verwoord het vriendelijk en waar mogelijk positief, of bedank iemand voor het vertrouwen wanneer je zegt dat je iets niet kunt doen. Laat ook ruimte voor mogelijke teleurstelling van de ander, zonder je daarbij schuldig of verantwoordelijk te voelen. Je krijgt zelf tenslotte ongetwijfeld ook weleens nee te horen.

Geen reden meer om niet vaker nee te zeggen en voor jezelf te kiezen dus! Want onthou, die nee tegen een ander is een ja tegen jezelf!

Heb jij moeite om nee te zeggen? Of heb je geen enkele moeite voor jezelf te kiezen?